Rōmānīs mōs erat hostēs quōs vīvōs cēperant in abstrahere, vel hominēs in forō emere quōs mercātōrēs ā terrae regiōnibus in Italiam attulerant. servī quī agrōs colēbant vītam quam agēbant. sed nōn sine perīculō erant quī in splendidīs dīvitis dominī vīvēbant, sīcut dēmonstrābit haec narrātiō cum vēra tum turpis. Pedānium Secundum, praefectum urbis sub imperiō Nerōnis, servus interfēcit. lex antīqua mortem postulābat nōn ūnīus tantum servī quī dominum interfēcerat, sed etiam omnium servōrum. Secundus, vir opulentissimus, plūs quam CCCC servōs habēbat. senātus rem ēgit. aliī sanctitātem lēgis antīquae defendērunt, nam violentiam timēbant. misericordiam nōn minus vehementer prōposuērunt: num tot hominēs, et virī et fēminae et infantēs innocentēs, propter ūnīus crīmen vītam dēbēbant? praevaluit tamen sententia dūrior eōrum omnium mortem servōrum advocāverant.